Poznaj Twierdzę Kraków podczas Europejskich Dni Dziedzictwa
30. jubileuszowe Europejskie Dni Dziedzictwa, których kulminacja przypada między 10 a 18
września 2022 r., będą w tym roku okazją do wspólnego odkrywania tajemnic Twierdzy
Kraków. Przed nami moc atrakcji dla małych i dużych mieszkańców Krakowa!
Hasło tegorocznej odsłony Europejskich Dni Dziedzictwa brzmi „Połączeni dziedzictwem”.
Jego wymowa szczególnie współgra z niezwykłym zabytkiem, jakim jest Twierdza Kraków.
Projekt Twierdza Kraków to idea przybliżenia turystom i mieszkańcom dawnego dziedzictwa
architektury obronnej Krakowa. To Wawel, mury obronne, Brama Floriańska, Barbakan,
a także ponad sto obiektów XIX w. Twierdzy Kraków zlokalizowanych w różnych częściach
miasta, a nawet tuż poza jego granicami. Jest to nie tylko zespół obiektów, ale też zbiór
wartości i wiedzy, oddziedziczonych po wcześniejszych pokoleniach, które dają poczucie
tożsamości i więzi pomiędzy czasami minionymi i współczesnością.
Obecnie wiele z dawnych zabudowań wojskowych służy zupełnie innym celom – istnieją
w nich muzea, instytucje kultury, instytucje edukacyjne, ośrodki sportowe, naukowe, centra
medyczne, a także prowadzona jest działalność gospodarcza. Znajdują się w pięknym
otoczeniu zieleni, inne zaś oferują malownicze widoki na Kraków i jego okolice, co czyni z
nich miejsce do rekreacji oraz turystyki poza utartym szlakiem.
Fortyfikacje Twierdzy Kraków na stałe wrosły w pejzaż miejski. Dlatego tak ważne jest, by
przywrócić dziedzictwo forteczne pamięci mieszkańców i zaprosić do korzystania z niego,
dając mu tym samym nowe, kolejne życie.
Zachęcamy do wzięcia udziału w Dniach Twierdzy Kraków i wspólnego odkrywania
tajemnic. Od 10 do 18 września będziemy wędrować szlakiem twierdzy. Zapraszamy do
udziału w bezpłatnych: wykładach, warsztatach dla dzieci i dorosłych, grach
terenowych, koncertach i wielu innych bezpłatnych atrakcjach.
Tematyka wydarzeń zainteresuje zarówno pasjonatów, jak i początkujących adeptów sztuki
poznawania tajemnic Krakowa.
Udział w wydarzeniach jest bezpłatny, ale liczba miejsc jest ograniczona. Wejściówki na
poszczególne wydarzenia będzie można pobrać za pośrednictwem platformy
kbfbilety.krakow.pl od 2 września. Bezpłatne wejściówki będą dostępne także w punktach
InfoKraków.
Program może ulec zmianie z przyczyn niezależnych od organizatora.
Partnerami Gminy Miejskiej Kraków, realizatora projektu są: Zarząd Budynków
Komunalnych i Zarząd Zieleni Miejskiej, Muzeum Krakowa, Muzeum Fotografii, Muzeum
Armii Krajowej, Centrum Kultury Podgórza, Młodzieżowy Dom Kultury Fort 49
„Krzesławice”, Komitet Kopca Kościuszki, Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i
Przesiedleń w Krakowie, fundacja Polish Heritage, fundacja Pełna Życia, Ognisko TKKF
„Przyjaciel Konika”, Małopolskie Stowarzyszenie Miłośników Historii Rawelin.
Program Dni Twierdzy Kraków
Sobota, 10 września
Fort 49 ¼ „Grębałów”
16.00 | „Fort 49 ¼ „Grębałów” – zabytek znaczący” – wykład Waldemara Brzoskwini
oraz oprowadzenie po forcie
Fort 52 „Borek”
12.1-20.0 0
12.00; 13.00; 14.00; 15.00 |„Eksperymentalna hybryda fortyfikacyjna, czyli zwiedzanie fortu
Borek” z przewodnikami: Krzysztof Wielgus, Tomasz Jamróz-Piłsudski (oprowadzanie w
grupach)
15.00-16.30 | „Sny kota fortecznego” – gra terenowa dla rodzin z dziećmi
16.30-18.00 | „Latająca forteca”– warsztaty modelarskie dla dzieci
16.00-17.00 | „Fort Borek – brama epok” – wykład eksperta w dziedzinie architektury
obronnej, Krzysztofa Wielgusa
18.30-19.30 | „Od marszy legionowych do muzyki lotników amerykańskich” – koncert
orkiestry wojskowej
12.00-20.00 | możliwość wykonania zdjęcia (monidła epokowe)
Muzeum Fotografii MuFo – Rakowicka
15.00-16.30 | „Wszystkie sekrety MuFo Rakowicka – oprowadzanie po zakamarkach,
gabinetach i schowkach MuFo Rakowicka” – Marek Świca i Adrianna Gębala-Pietras
Fort 49 „Krzesławice”
19.00 | Koncert Marty Bizoń „Pożegnanie Lata”
Niedziela, 11 września
Fort 2 „Kościuszko”
– 10.15-12.30 | Wykład „Fort 2 Kościuszko – warownia na dachu Krakowa. Kopiec-
bastion” – Krzysztof Wielgus
– 11.30; 13.30; 15.30 | „Tadeusz Kościuszko – inżynier, żołnierz, patron fortu, bohater
ciągle potrzebny”. Trzy wejścia do Muzeum Kościuszkowskiego i na kopiec
Kościuszki z Ewą Polańską
– 13.00-16.00 | „Zielony pierścień. Fortecznymi drogami wokół Fortu 2 Kościuszko” –
Krzysztof Wielgus
Muzeum Armii Krajowej
12.00-14.00 | „Od obiektu wojskowego Twierdzy Kraków do Muzeum AK. Rys historyczny
budynku przy ul. Wita Stwosza 12” wraz oprowadzaniem po ekspozycji – Robert Springwald
Fort 49 ¼ „Grębałów”
16.00-18.00 | „Twierdza Kraków – poznać i zrozumieć” – wykład Waldemara Brzoskwini
i oprowadzenie po forcie
Poniedziałek, 12 września
Bastion III „Kleparz”
17.00–19.00 | „Twierdza z wieżą Mariacką w sercu, czyli 'idealnego' Bastionu III powrót
z mroku” – spacer po Bastionie III Kleparz. Oprowadzanie: Krzysztof Wielgus
Okolice Fortu 2 „Kościuszko” – wzgórze św. Bronisławy
17.00-18.30 | „Dwudziestowieczne bramy Twierdzy Kraków. Spacer po wzgórzu
św. Bronisławy”. Oprowadzanie: Filip Suchoń
Fort 52 „Borek”
17.00 |„Eksperymentalna hybryda fortyfikacyjna, czyli zwiedzanie fortu Borek” z
przewodnikiem. Oprowadzanie: Tomasz Jamróz-Piłsudski (oprowadzanie w grupach)
Wtorek, 13 września
Fort 52 ½ N „Skotniki”
10.00-12.00 | „Fort Skotniki – pancerny strażnik pamięci” i „Losy polskich Sybiraków
w świecie…" – zwiedzanie fortu, tematycznej ekspozycji Centrum Dokumentacji Zsyłek,
Wypędzeń i Przesiedleń UP, prezentacja działalności instytucji, projekcja filmu pt. „Wyszli
z ziemi niewoli” – Mariusz Solarz i Anna Hejczyk
Mury Obronne – Muzeum Krakowa
12.00-13.00 | „Baszty, blanki, machikuły. O systemie obronności dawnego Krakowa” –
Michał Szczerba
Bastion III „Kleparz”
15.00-16.30 | „Twierdza z wieżą Mariacką w sercu, czyli 'idealnego' Bastionu III powrót
z mroku” – spacer po Bastionie III Kleparz z przewodnikiem
Wycieczka: Montelupich – Muzeum AK – Rakowicka
17.00-19.00 | „Armaty, konserwy i magazyny. Spacer po zapleczu aprowizacyjnym
i warsztatowym”. Trasa: Montelupich – Muzeum Armii Krajowej – Rakowicka.
Oprowadzanie: przewodnik Krzysztof Śliwa z Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników
Historii Rawelin
Fort 52 „Borek”
17.00-18.00 | „Eksperymentalna hybryda fortyfikacyjna, czyli zwiedzanie fortu Borek”
z przewodnikiem: Henryk Łukasik
Środa, 14 września
Fort 31 „św. Benedykt”
17.00-19.00 | „Fortyfikacje krzemionkowych wzgórz, historia i współczesność”.
Oprowadzanie: przewodnik Krzysztof Śliwa z Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników
Historii Rawelin
Czwartek, 15 września
Fort 52 ½ N „Skotniki”
10.00-12.00 | „Fort Skotniki – pancerny strażnik pamięci” i „Losy polskich Sybiraków
w świecie…” – zwiedzanie fortu, tematycznej ekspozycji Centrum Dokumentacji Zsyłek,
Wypędzeń i Przesiedleń UP, prezentacja działalności instytucji, projekcja filmu pt. „Wyszli
z ziemi niewoli” – Mariusz Solarz i Anna Hejczyk
Fort 49 „Krzesławice”
17.00-18.00 | „Fort, w którym służył premier Rzeczypospolitej Polskiej”. Oprowadzanie:
Henryk Łukasik
Fort 52 „Borek”
17.00-18.00 | „Eksperymentalna hybryda fortyfikacyjna, czyli zwiedzanie fortu Borek”
z przewodnikiem: Robert Springwald
Piątek, 16 września
Fort 52a „Jugowice” zwany też „Łapianka”
17.00-19.00 |
– „Od fortu pancernego po centrum harcerskie” oprowadzania po forcie – Piotr
Opaliński
– „Decydująca batalia frontu galicyjskiego. Dwie bitwy o Kraków, listopad-grudzień
1914 r.” wykład o bitwie o Kraków – Henryk Łukasik
Fort 52 „Borek”
17.00-18.00 | „Eksperymentalna hybryda fortyfikacyjna, czyli zwiedzanie fortu Borek”
z przewodnikiem. Oprowadzanie: Tomasz Jamróz-Piłsudski
Sobota, 17 września
Muzeum Fotografii MuFo – Rakowicka
11.00-12.30 | „Widzi mi się. Pstryk-ćwir. Skrzydlaci mieszkańcy fortów i otaczających ich
drzew”. Warsztaty fotograficzne dla dzieci (6-9 lat) z Blanką Błaszczak-Rozenbaum
Fort 49 ¼ „Grębałów”
16.00 | „Wielki pożar Krakowa 18-26 lipca 1850 r.” – wykład Waldemara Brzoskwini
i oprowadzenie po forcie
Fort 52 ½ S „Sidzina”
– 12.30, 14.00, 15.00 | „Historia spod ziemi”, czyli zwiedzanie fortu z przewodnikiem:
Magdalena Brhel; wystawa „Inżynierowie Niepodległości”
– 12.30-16.00 | „Wokół historii Fortu 52 ½ S” – gra terenowa w formie questingu
– 12.30-16.00 | „Zabytek pełen życia” – ścieżka ornitologiczno-przyrodnicza
– 12.30-15.00 | warsztaty malarskie dla dzieci i dorosłych
– 12.00-18.00 | sąsiedzka wymiana roślin
– 13.15-14.15 | Język baśni – spektakl teatralny „Mały książę”
– 15.30-16.30 | „Opowieści drzew dzikich i oswojonych” – spacer dendrologiczny
wokół parku fortecznego wraz z konkursem. Prowadzenie: Wojciech Bobek
– 16.00-17.00 | „Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu, czyli o zasadach komunikacji
z osobami z niepełnosprawnością”. Prowadzący: Wioleta Więckowska
– 16.00-18.00 | „Podwodna mowa gestów, czyli o nurkowaniu osób z
niepełnosprawnością”. Prowadzenie: Joanna Pajdak-Subry
– 17.30-19.00 | „Baśnie jesiennej równonocy” – wieczór z opowiadaczem przy ognisku.
Prowadzenie: Mateusz Świstak
Niedziela, 18 września
Muzeum Armii Krajowej
11.00-13.00 | spacer historyczno-krajoznawczy „Śladami „Żelbetu” w południowym
Krakowie”: fort „Prokocim” – kościół, KS Orzeł Piaski Wielkie, schron amunicyjny Kosocice
– fort „Barycz”, cmentarz w Kosocicach – fort „Rajsko” – fort „Swoszowice”. Prowadzenie:
Joanna Chudzicka
Fort 52 ½ S „Sidzina”
– 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 | „Historia spod ziemi”, czyli zwiedzanie fortu z
przewodnikiem: Magdalena Brhel; wystawa „Inżynierowie Niepodległości”
– 12.00-16.00 | „Wokół historii Fortu 52 ½ S” – gra terenowa w formie questingu
– 12.00-16.00 | „Zabytek pełen życia” – ścieżka ornitologiczno-przyrodnicza
– 15.00-16.30 | „Co w trawie piszczy?”. Warsztaty przyrodnicze dla dzieci
– 16.00-17.00 | „Opowieści wędrowne – dziedzictwo przechodnie, czyli rzecz o
ratowaniu książek porzuconych”. Prowadzenie: Michał „Szyszkodar” Klimczyk
– 17.00-18.00 | „Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu, czyli o zasadach komunikacji
z osobami z niepełnosprawnością”. Prowadzenie: Wioleta Więckowska
